Feast of the Assumption of the Holy Mother of God
Each year on the Sunday closest to the date of August 15, the Armenian Church celebrates the Feast of the Assumption of St. Mary, the Holy Mother of God. In the Calendar of the Armenian Church, this feast is the fourth of five major feasts that are commemorated, and is the oldest one dedicated to St. Mary.
In the Holy Bible, there is little information concerning the details of St. Mary’s life. As a result, the story of her Assumption has been preserved and passed on to us through the Holy and Sacred Tradition of the Apostolic Church.
Following the crucifixion of Jesus Christ, the Holy Virgin remains in Jerusalem, and lives under the care of St. John the Evangelist. For nearly 12 years, St. Mary lives by praying, fasting, and often visiting the empty tomb of her beloved Son. During one such visit to the tomb, the Archangel Gabriel appears and gives her the news of her imminent assumption to heaven. St. Mary relays the news to her relatives and all Christians, asking them to bury her in the valley of Gethsemane. St. Mary also asks the Apostle John to celebrate a Divine Liturgy, so she may receive Holy Communion one final time. After receiving Holy Communion, St. Mary returns to her room. As the Apostles prepare to mourn her death, St. John asks the Mother of God to leave an image of her face on a board of wood.  St. Mary takes the board, crosses herself and brings it close to her face.  Moistening the board with her tears, she asks God that by means of the board, people would be cured from disease.  As the Apostles surround St. Mary, an indescribable light appears. The Son of God and the angels of heaven appear in the room. Seeing Christ, St. Mary dies.
St. Bartholomew the Apostle was absent and did not participate in the burial service of St. Mary. Upon his return to Jerusalem, he wishes to see St. Mary for the last time. Per his request, the Apostles open the tomb, yet they do not find the remains of St. Mary.  According to His promise, Jesus Christ had delivered His mother to His heavenly kingdom. The Apostles give the board of St. Mary to St. Bartholomew for consolation.
According to Moses of Khoren, St. Bartholomew brings the board to Armenia. It is kept in the Province of Andzav, in a location called Darbnots. Years later, a church is built there in honor of St. Mary, and a convent is opened.
On the Feast of the Assumption of St. Mary, the Ceremony of the Blessing of the Grapes is conducted, and the harvest for the entire year is blessed on that day. http://www.araratian-tem.am/index.php?page=Holidays&id=2049

ՎԵՐԱՓՈԽՈՒՄ
Ս. Կոյս Աստուածածնի վերափոխման տօնը, որ կը կատարուի 15 Օգոստոսին, հին ծիսական գրքերուն մէջ ծանօթ է նաեւ ՆՆՋՈՒՄ անունով։ Այս տօնը տօնն է Աստուածածնի այս աշխարհէն մեկնելուն  եւ իր մարմնով երկինք վերափոխուելուն։
Այս տօնը գլխաւոր եւ հնագոյնն է Աստուածածնի նուիրուած միւս տօներուն։ Գալով Աստուածածնի ննջման օրուան եւ թուականին մասին, ոչինչ յայտնի է մեզի։ Եպիփան (4Օ3 յ.ք գրած է թէ ոչինչ որոշակի գիտէ այդ մասին։
Ննջման թուականը կը տարուբերի 31 տարիներու միջեւ, Քրիստոսի Համբարձումէն վերջ։ Երկու տեղեր ցոյց կը տրուին իբրեւ Ս. Աստուածածնի ննջման վայր, Երուսաղէմ եւ Եփեսոս։ Սակայն, Երուսաղէմը կը նախնտրուի որպէս Ս. Կոյսին ննջման վայր։
Առաջին վեց դարերուն ոչ ոք գիտէր Աստուածածնի Երուսաղէմի մէջ իր գերեզմանին գոյութեան եւ վայրին մասին։ Աստուածածնի վերափոխման մասին կը հանդիպինք պառականոն գրութեան մը մէջ, որ կը կրէ Ս. Յովհաննէսի անունը, որը հաւանաբար կը պատկանի 4րդ դարերուն։

Արեւելքի մէջ, Աստուածածնի վերափոխման մասին կը յիշուի Յովհաննէս Դամասկացիի, Մոտեսդոս Երուսաղէմացի Հայրապետի եւ այլոց հոգեշունչ գրութեանց մէջ։ Արեւմուտքի մէջ, Ս. Գրիգոր կը յիշէ զայն առաջին անգամ։ Յովհաննէս Դամասկացի այսպէս կը շարադրէ Երուսաղէմի աւանդութիւնը. «Յոբնաղ, Եպիսկոպոս Երուսաղէմի, Քաղկեդոնի ժողովին (451), յայտնեց Մարկիան Կայսրին եւ անոր կողակցին Փուլքերիայի՝ որոնք խնդրած էին Աստուածամօր մարմինը, թէ Մարիամ Աստուածածին ննջեց առաքեալներու ներկայութեան, բայց երբ որ իր գերեզմանը բացուեցաւ Թովմաս առաքեալի խնդրանքին վրայ, թափուր գտնուեցաւ. ասկէ, առաքեալներ եզրա6 կացուցին թէ անոր մարմինը երկինք վերափոխուած էր»։

Սոյն աւանդութիւնը համառօտած է Կիրակոս Վարդապետ իր յօրինած «Արեւելք Գերարփին» շարականին մէջ, միայն այն տարբերութեամբ՝ թէ անոր յուղարկաւորութեան բացակայ եղող առաքեալը՝ Բարթողիմէոսն է եւ ոչ թէ Թովմասը, եւ թէ բոլոր առաքեալները կը թաղեն զայն Գեթսեմանիի ձորակին կշտին. իր թաղումէն վերջ երեք ցերեկ եւ երեք գիշեր հրեշտակային երգեր կը լսուին անոր գերեզմանին վրայ, Եւ թէ, երբ չեն գտներ անոր մարմինը, կը հետեւցնեն թէ անիկա չէր մեռած, այլ կը ննջէր միայն, եւ թէ Յիսուս իր մօրը խոստացած էր արդէն վաղուց երկինք փոխադրել զինքը։

Կ’աւանդուի նաեւ թէ ի մխիթարութիւն Բարթողիմէոսի՝ որ ներկայ չէր գտնուած Տիրամօր թաղման, իրեն տրուեցաւ այն կենդանապատկերը, զոր Ս. Կոյսը յետ օրհնութեան յանձներ էր Յովհաննէս Աւետարանչի։ Հայկական զրոյցներու հա6 մաձայն Բարթողիմէոս  զայն Հայաստան բերաւ եւ դրաւ Անձեւացեաց գաւառի Դարբնաց քար կոչուած տեղը, ուր Հոգւոց կամ Հոգեաց վանքը կը կառուցուի։ Կ’ըսուի թէ հալածանքներու պատճառաւ զայն հիւսած են պատին մէջ։